Phật giáo Hòa Hảo là gì? Ra đời khi nào và thờ ai?
Phật giáo Hòa Hảo là tôn giáo lớn thứ 4 tại Việt Nam, phát triển theo Phật giáo và được coi là một nhánh của đạo Phật tại Việt Nam. Tôn giáo này nhấn mạnh vào việc sống đạo trong cuộc sống hàng ngày và truyền đạt những giá trị đạo đức cao quý. Đọc bài viết dưới đây của Tamlinh360 để hiểu rõ hơn nhé!
Phật giáo Hòa Hảo là gì?
Theo thông tin từ wikipedia, Phật giáo Hòa Hảo là một tông phái Phật giáo được sáng lập bởi Huỳnh Phú Sổ vào năm 1939 tại làng Hòa Hảo, tỉnh An Giang, trước đây là tỉnh Châu Đốc.
Tông phái này dựa trên pháp môn “Học Phật – Tu Nhân” và khuyến khích tu hành tại gia. Đây được coi là nền tảng của Đạo Phật, kết hợp với những bài sấm kệ do chính Huỳnh Phú Sổ soạn. Dựa theo thống kê năm 2019, Phật giáo Hòa Hảo có khoảng 970.000 tín đồ và trở thành tôn giáo có số lượng tín đồ đông thứ 4 tại Việt Nam.
Phật giáo Hòa Hảo tập trung vào pháp môn “học Phật – tu Nhân” để giúp nhân dân học Phật và thực hành hành thiện, với chủ trương tu hành tại gia và loại bỏ mê tín dị đoan. Vì vậy, Tôn giáo này được coi là một tôn giáo nội sinh có sự ảnh hưởng mạnh mẽ tại Nam Bộ và phù hợp với mọi tầng lớp trong xã hội.
Lịch sử hình thành tông phái Phật giáo Hòa Hảo
Thời đó, đất nước đang chịu sự xâm lược từ hai thế lực là Pháp và Nhật. Xã hội lâm vào tình trạng hỗn loạn, trong khi văn hóa phương Tây đang tạo áp lực lên Phật giáo. Những người dân đều hướng về học tập phương Tây, và nho giáo trở nên lỗi thời.
Các sư thầy và các ông đồ đều tìm kiếm lối thoát cho mình. Trong thời điểm đó, Phật giáo tại chùa bị biến tướng chỉ để phục vụ cho ma chay, và sư thầy trở thành thầy cúng.
Phật giáo ngày càng chìm đắm trong mê tín dị đoan. Với tình hình như vậy, Đức Huỳnh Phú Sổ, có sứ mệnh Thiên cơ, đã đứng ra lãnh đạo, thành lập và truyền đạo.
Huỳnh Phú Sổ là con thứ tư trong một gia đình, con trai trưởng của ông Huỳnh Công Bộ và bà Lê Thị Nhậm. Sau khi hoàn thành tiểu học, ông bỏ học do mắc nhiều bệnh. Trong quá trình đi lên núi để chữa bệnh, ông bắt đầu học đạo và học cách làm thuốc.
Ngay khi chưa tròn 18 tuổi, ông tuyên bố mình là bậc “sinh nhi tri”, có khả năng nhìn thấu quá khứ và tương lai.
Ông chữa bệnh cho người dân bằng các bài thuốc Nam và những liệu pháp đơn giản như nước lã, giấy vàng, lá xoài, lá ổi, hoa mẫu đơn và hoa cúc vạn thọ. Đồng thời, ông truyền bá giáo lý qua các bài giảng (gọi là sấm giảng) do ông soạn thảo.
Chỉ trong vòng 2 năm từ 1937 đến 1939, số người tin theo ông đã tăng đáng kể, và ông trở nên nổi tiếng khắp vùng.
Ngày 18/5 năm Kỷ Mão (tức ngày 04/07/1939), Huỳnh Phú Sổ tổ chức lễ khai đạo tại nhà riêng và đặt tên làng Hòa Hảo – nơi ông sống – để đặt tên cho tôn giáo ông sáng lập là “Phật giáo Hòa Hảo”. Sau đó, ông được các tín đồ Phật giáo Hòa Hảo tôn kính là “Thầy tổ” và được gọi là “Đức Tôn Sư”, “Đức Thầy” hoặc “Đức Huỳnh giáo chủ”.
Nội dung cốt lõi của các bài giảng đó là giáo lý của Đức Phật Thích Ca. Với lối văn bình dị, dễ hiểu và gần gũi, các bài giảng của Đức Huỳnh giáo chủ đã được mọi người đón nhận một cách tích cực. Nhờ việc chữa bệnh và truyền giáo đồng thời, tông phái đã phát triển mạnh mẽ và lan rộng khắp miền Tây Nam Bộ.
3 giai đoạn phát triển của Phật giáo Hòa Hảo
Giai đoạn 1939 – 1975
Sau khi thành lập, Phật giáo Hòa Hảo nhanh chóng phát triển dưới sự lãnh đạo của đại đức Huỳnh Phú Sổ. Trong giai đoạn này, ông đã viết ra 6 tác phẩm quan trọng trong bộ “Sấm giảng giáo lý”.
Thời kỳ này đồng thời chứng kiến ảnh hưởng của chiến tranh thế giới thứ hai, tuy nhiên, Phật giáo Hòa Hảo vẫn phát triển mạnh mẽ. Giáo lý được hoàn thiện, nghi lễ tôn giáo được hình thành và tăng cường về số lượng tín đồ.
Từ năm 1947, tông phái này chuyển sang giai đoạn mới, tổ chức hóa và tổ chức chính đạo hơn. Năm 1964, Ban trị sự Phật giáo Hòa Hảo bắt đầu hoạt động chính thức dưới sự lãnh đạo của ông Lương Trọng Tường. Đây là bước ngoặt quan trọng đánh dấu thời kỳ Phật giáo Hòa Hảo trở thành một tôn giáo có tổ chức chính đạo.
Giai đoạn từ 1975 – 1/1999
Sau sự kiện giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước, Phật giáo Hòa Hảo đã trải qua thay đổi. Ban Trị sự các cấp được giải tán, tuy nhiên, hoạt động tôn giáo vẫn tiếp tục thông qua các cá nhân trong cộng đồng tín đồ.
Dưới chế độ mới, Phật giáo Hòa Hảo vẫn duy trì giá trị đạo. Tín đồ vẫn giữ vững đức tin, với ý thức về sự hiện diện của tông phái. Đức Thầy Huỳnh Phú Sổ vẫn được coi là nguồn gốc của đức tin, và nhu cầu tôn giáo không giảm sút. Tín đồ tuân thủ giáo lý nguyên thủy và thể hiện đạo trong cuộc sống hàng ngày.
Giai đoạn từ tháng 5/1999 – 2021
Nguyện vọng và nhu cầu của tín đồ đã thúc đẩy việc thành lập một tổ chức giáo hội để hướng dẫn, tuyên truyền giáo lý Phật giáo Hòa Hảo và cung cấp một địa điểm hợp pháp cho hoạt động và sinh hoạt tôn giáo.
Ngày 11/6/1999, Chính phủ thông qua quyết định số 21/QĐ/TGCP công nhận và cho phép hoạt động của Ban đại diện Phật giáo Hòa Hảo. Đây là sự kiện quan trọng, đồng thời thể hiện sự tôn trọng chủ quyền tôn giáo và tự do tín ngưỡng của Đảng và Nhà nước.
Tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II vào tháng 6/2004, Hiến chương đã được xây dựng, nhằm khẳng định hướng đi của giáo hội Hòa Hảo trong giai đoạn mới là “Vì đạo pháp, vì dân tộc”.
Ban Trị sự Hòa Hảo được kiện toàn với hai cấp hành chính, bao gồm Ban Trị sự Trung ương và 400 ban Trị sự cấp xã, phường, thị trấn, cùng với 14 ban đại diện tại các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương. Ban Trị sự Trung ương của giáo hội Hòa Hảo được công nhận là đại diện hợp pháp duy nhất.
Qua năm kỳ Đại hội, Phật giáo Hòa Hảo đã tiến bộ và trở thành một giáo hội với hai cấp hành chính, bao gồm Ban Trị sự Trung ương và 400 ban Trị sự cấp xã, phường, thị trấn, cùng với 14 ban đại diện tại các tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương.
Hiện nay, giáo hội Hòa Hảo có khoảng 1,5 triệu tín đồ sinh sống tại 22 tỉnh, chủ yếu tập trung ở các tỉnh An Giang, Cần Thơ, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Bến Tre, Hậu Giang, Tiền Giang, Long An và Kiên Giang.
Ban Trị sự trung ương của Phật giáo Hòa Hảo đã tăng cường và nâng cao chất lượng hoạt động của các ban chuyên môn. Mỗi năm, giáo hội tổ chức hai ngày lễ quan trọng là ngày khai đạo vào ngày 18/5 âm lịch và ngày kỷ niệm Đức Huỳnh giáo chủ vào ngày 25/11 âm lịch.
Giáo hội Hòa Hảo đặc biệt khuyến khích các tín đồ tham gia vào các hoạt động từ thiện và xã hội, như xây dựng và sửa chữa cầu nông thôn, nâng cấp đường bộ, quyên góp gạo và tiền bạc để tổ chức cứu trợ vùng lũ,… Kết quả của các hoạt động này đã đạt được những thành tựu như sau:
- Trong nhiệm kỳ I (1999 – 2004): 22 tỷ đồng.
- Trong nhiệm kỳ II (2004 – 2009): 197 tỷ đồng.
- Trong nhiệm kỳ III (2009 – 2014): 514 tỷ đồng.
- Trong nhiệm kỳ IV (2014 – 2019): 2.000 tỷ đồng.
- Trong nhiệm kỳ V (2019 – 2021): trên 1.200 tỷ đồng (trong đó, có khoảng 500 tỷ đồng ủng hộ quỹ Vaccine phòng chống Covid-19 và các hoạt động từ thiện liên quan đến phòng, chống Covid-19).
Trong thời gian gần đây, cộng đồng tín đồ Phật giáo Hòa Hảo luôn nhấn mạnh trách nhiệm công dân, sống và làm việc theo luật pháp; họ cống hiến cho cuộc sống đoàn kết dân tộc, góp phần duy trì sự ổn định chính trị và xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng và văn minh.
Giáo luật, kinh sách của Phật giáo Hòa Hảo
Giáo luật
Phật giáo Hòa Hảo có 8 điều ngăn cấm:
| STT | Nội dung |
| 1 | Không nên uống rượu, đánh bạc, sử dụng thuốc phiện, tham gia giải trí không lành mạnh, không đánh đồng và không vi phạm luật lệ đạo đức cơ bản trong xã hội. |
| 2 | Không nên lười biếng, cần cù lao động, chăm chỉ làm việc và tu hành đạo đức, không gây gổ, luôn dẻo dai để tha thứ và không căm ghét khi tức giận. |
| 3 | Không nên ăn mặc xa hoa, không lạm dụng tài sản để trưng diện và không quên phẩm chất nhân đạo, không ích kỷ và không phân biệt đối xử giữa người giàu và người nghèo. |
| 4 | Không nên mắng chửi Thần, Phật, các vị thần linh và các vị thánh, vì các vị thần linh không làm hại ta. |
| 5 | Không nên ăn thịt trâu, bò, chó và sát hại sinh vật mà cúng thần, vì các vị thần không chấp nhận hối lộ của ta và hành vi đó sẽ gánh chịu tội lỗi. Nếu tiếp tục cúng kiếng, chúng sẽ gây hại cho ta. |
| 6 | Không nên đốt giấy, tiền vàng, bạc, giấy quần áo một cách vô lý, vì cõi Diêm Vương không chấp nhận tiền của ta và không sử dụng được. |
| 7 | Trước mọi việc liên quan đến cuộc sống và đạo đức, hãy suy xét một cách minh lý và phán đoán sau đó. |
| 8 | Hãy yêu thương lẫn nhau như con cái của cha mẹ chung, giúp đỡ nhau đi trên con đường đạo đức. Người tuân thủ đúng đắn và sống đúng đạo sẽ được tiếp nhận ở cõi phương Tây và học tập đạo đức hoàn toàn để trở về giúp đỡ chúng sinh. |
Kinh sách Phật giáo Hòa Hảo
Kinh sách của Phật giáo Hòa Hảo bao gồm hai phần: sấm giảng giáo lý và phần thi văn giáo lý.
Sấm giảng giáo lý
Bao gồm 6 cuốn:
| STT | Tên cuốn sách | Năm viết | Thể loại | Số câu |
| 1 | Sấm giảng khuyên người đời tu niệm | – | Thể lục bát | 912 |
| 2 | Kệ dân của người khùng | – | Thơ thất ngôn | 846 |
| 3 | Sấm giảng | 1939 | Thể lục bát | 612 |
| 4 | Giác mê tâm kệ | 1939 | Thơ thất ngôn | 846 |
| 5 | Khuyến thiện | 1941 | – | 756 |
| 6 | Cách tu hiền và sự ăn ở của người bổn đạo | 1945 | Văn xuôi | – |
Thi văn giáo lý
- Gồm các bài thi văn và xướng họa được tập hợp từ năm 1939 đến 1947, bao gồm 253 bài văn vần và văn xuôi.
Phật giáo Hòa Hảo thờ gì? Câu trả lời là thờ Phật không tôn thờ cốt Phật, sấm giảng giáo lý chủ yếu dựa trên hình thức tín ngưỡng thần bí và các câu sấm giảng của Trạng Trình.
Giáo lý Phật Hòa Hảo được tóm gọn trong 4 chữ “Học Phật tu nhân”, và cốt lõi của việc học tu Phật là báo đáp tứ ân (ân tổ tiên, ân đất nước, ân Tam Bảo, ân đồng bào nhân loại).
Phật giáo Hòa Hảo có ngày lễ nào?
Các ngày lễ trong Phật giáo Hòa Hảo được tính theo lịch âm. Trong một năm, những ngày lễ quan trọng của tín đồ Hòa Hảo bao gồm:
- Tết Nguyên Đán: Ngày 1/1 âm lịch
- Lễ Thượng Ngươn: Rằm tháng giêng
- Ngày Đức Huỳnh Giáo chủ vắng mặt: 25/02 âm lịch
- Lễ Phật Đản: 08/04 âm lịch
- Lễ khai sáng Đạo Phật giáo Hòa Hảo: 18/05 âm lịch
- Lễ Trung Ngươn, Vu Lan Báo Hiếu: Rằm tháng bảy
- Vía Phật Thầy Tây An: 12/08 âm lịch
- Lễ Hạ Ngươn: Rằm tháng mười
- Lễ Phật Adida: 17/11 âm lịch
- Lễ Đản Sinh Đức Huỳnh Giáo Chủ: 25/11 âm lịch
- Lễ Phật thành đạo: Ngày 8 tháng chạp âm lịch
Với những thông tin về Phật giáo Hòa Hảo trên đây, hy vọng sẽ giúp ích cho bạn. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần giải đáp, hãy liên hệ với Tâm Linh 360 để được hỗ trợ nhanh chóng. Truy cập website của chúng tôi thường xuyên để biết thêm nhiều thông tin hữu ích nhé!
