Tết Hạ Nguyên là gì? Hoạt động, phong tục tại các vùng miền

By Thầy Tú Bình Chánh Updated on

Tết Hạ Nguyên là gì? Đây là một ngày lễ trọng đại trong năm, thường rơi vào ngày rằm tháng 10 âm lịch. Đây là một ngày quan trọng để gia đình sum họp, thắp hương và đọc văn khấn cho tổ tiên. Ngày này cũng là dịp nghỉ tết, khi mọi người có thời gian để tận hưởng không khí ấm áp của ngày lễ. Đọc bài viết hôm nay của Tamlinh360.com để rõ hơn nhé!

Nguon goc cua Tet Ha Nguyen 

Tết Hạ Nguyên là gì?

Tết Hạ Nguyên (Lễ mừng lúa mới) là lễ hội diễn ra hàng năm vào rằm tháng 10 âm lịch. Đây cũng là ngày mọi người thu xếp, cúng gia tiên để cầu bình an cho gia đình hoặc cầu siêu cho người thân đã khuất.

Sau mỗi vụ lúa tháng tám vừa được thu hoạch xong, công việc nhà nông cũng dần nhàn hạ hơn. Thuở ấy lúa mới, rơm mới đều có nên người ta nghĩ ngay đến ân đức trời đất, mưa thuận gió hòa, không có lũ lụt phá hoại mùa màng.

Vì vậy, vào rằm tháng 10 âm lịch, người dân sẽ mang những gì thu hoạch được để làm các món ăn theo phong tục địa phương và một mâm cơm để cúng tổ tiên, thổ thần,…  Dần dần, ngày này đã trở thành một dịp không thể thiếu trong đời sống của người dân và được gọi là lễ tạ ơn, lễ mừng lúa mới hay tết Hạ Nguyên.

Đó cũng là một trong tứ trọng ân của đạo Phật mà Đức Phật đã trao truyền khi còn tại thế. Sau khi tạ ơn, cả gia đình sẽ quây quần bên bếp lửa hồng, cùng nhau thưởng thức mâm cơm ấm cúng trong cái giá lạnh mùa đông.

Nguồn gốc của Tết Hạ Nguyên 

Nguồn gốc của Tết Hạ Nguyên xuất phát từ việc người dân có thói quen cúng bái khi mùa màng bội thu. Vào cuối vụ mùa tháng 8, người dân no đủ lúa trời sẽ nấu một bữa cơm thịnh soạn để cúng tổ tiên thần linh và người thân đã khuất.

Thói quen này được duy trì theo thời gian, dần trở thành lễ hội đặc biệt quan trọng đối với người nông dân nói riêng và người Việt Nam nói chung. Vì vậy, cứ mỗi độ rằm tháng 10 âm lịch đến là nhà nhà lại tất bật chuẩn bị mâm cơm cúng thịnh soạn.

Ngày 15/10 Tết Hạ Nguyên có ý nghĩa gì?

Tết Hạ Nguyên có ý nghĩa gì? Có giống với Tết Thường Tân, Tết Trùng Cửu, Tết Trung Thu,… hay không? Đọc thông tin sau để rõ nhé!

Cầu bình an và cầu siêu cho người thân

Đây là dịp để mọi người đến chùa cầu bình an, hạnh phúc cho những người thân trong gia đình, đặc biệt là ông bà, cha mẹ. Sau khi lễ Phật xong, nhiều gia đình còn đi thăm người thân đã khuất, có thể gửi tro cốt lên chùa cầu siêu.

Tưởng niệm công đức chư Phật, tổ tiên

Trong ngày này, nhất là những người theo đạo Phật sẽ tưởng nhớ và tỏ lòng tôn kính công đức của chư Phật, Bồ tát trong việc tạo dựng, gìn giữ và phát huy hướng thiện, diệt ác và tưởng nhớ tổ tiên.

Vì vậy, lễ cúng Tết Hạ Nguyên thường diễn ra tại chùa để mọi người noi gương Đức Phật.

Dẫn dắt mọi người đến điều tốt đẹp

Thông qua Tết Hạ Nguyên, mọi người cũng sống thiện nguyện, hướng thiện bởi với con người, không gì cao quý hơn là làm việc thiện. 

Dan dat moi nguoi den dieu tot dep

Đặc biệt, vào dịp lễ hội, nét đẹp này càng được tôn vinh khi người người, nhà nhà hết lòng thờ cúng, hành lễ. Đồng thời, tưởng nhớ công ơn của tổ tiên, ông bà cha mẹ.

Những hoạt động có trong ngày Tết Hạ Nguyên là gì?

Tặng quà cho những người thân yêu

Vào dịp này, người ta thường tặng quà, gạo nếp mới hoặc đặc sản thu đông để bày tỏ lòng hiếu thảo và lòng biết ơn đối với ông bà, họ hàng và những người đáng kính.

Cúng tổ tiên và Tam Bảo

Để Tết Hạ Nguyên thêm long trọng và thành tâm, mỗi gia đình đều sắm sửa hương hoa, đèn nến, nấu xôi mới với mâm lễ gọn gàng, thanh tịnh để dâng lên Tam Bảo và tổ tiên.

Vào chùa thắp hương

Để cầu bình an, người dân sẽ đến chùa thắp hương, lễ Phật và thành tâm cầu nguyện cho mọi điều tốt lành, hạnh phúc. Vì vậy, vào mỗi dịp Tết Hạ Nguyên, các ngôi chùa đều đông nghịt người, hương khói nghi ngút.

Phong tục đặc trưng ở các vùng miền trong ngày Rằm tháng 10 Âm lịch

Dưới đây là bảng thông tin liên quan tới phong tục đặc trưng tại các vùng miền trong ngày Tết Hạ Nguyên, bạn tham khảo nhé!

STTKhu vựcPhong tục
1Vùng đồng bằng sông HồngCúng ông bà tổ tiên, làm bánh chưng, bánh giày, bánh nếp, bánh trôi, cùng các món ăn khác.
2Vùng Tây Bắc, Tây NguyênCúng thần sông, thần rừng núi, mổ heo hoặc gà, tổ chức lễ tùy thuộc vào từng nhà và dân tộc.
Dân tộc Ê Đê: Tổ chức lễ theo từng hộ gia đình và thường mổ lợn hoặc gà để ăn mừng.Dân tộc Gia Rai, Ba Na: tổ chức lễ Hạ Nguyên từ tháng 11 dương lịch đến hết tháng giêng năm sau.Người Mạ: thường giết trâu ăn mừng.
3Vùng Đồng bằng sông Cửu LongLàm bánh tét, bánh bao, và các món ăn khác dùng gạo mới, cùng các món ăn truyền thống khác.
4Các vùng khácTổ chức lễ cúng dâng hương ông bà tổ tiên, có món chay (như đậu mơ hấp lá sen, xôi chiên phồng) và món mặn như  thịt heo luộc, gà hấp.

Món ăn trong mâm cúng ngày Tết Hạ Nguyên

Ngoài xôi, hương, hoa quả, Tết Hạ Nguyên còn có các món mặn (chứ không riêng món chay) để cúng thần linh, tổ tiên…

Bánh cúng

Là một loại bánh bột lọc dân dã mà chắc hẳn người miền Tây nào cũng quen thuộc. Từng chiếc bánh trắng nõn, mịn màng được gói trong lớp lá chuối xanh mướt. Khi nếm sẽ cảm nhận được vị hơi mặn, hơi ngọt, đặc biệt là vị béo ngậy của nước cốt dừa.

Xôi ngũ sắc

Không chỉ có màu sắc bắt mắt, món xôi này còn ngọt bùi, thơm ngon. Bạn chỉ cần đặt một ít xôi và trang trí bằng một ít lá xung quanh.

Đơn giản như vậy là bạn đã có một mâm xôi ngũ sắc đẹp mắt và trang trọng để cúng rồi.

Bánh in

Bên cạnh bánh kem thì bánh in cũng là một gợi ý hay để mê. Từng chiếc bánh trắng tinh với lớp bột bánh mềm mịn, béo ngậy kết hợp với nhân đậu xanh ngọt dịu. Xuất hiện trên bàn thờ thật phù hợp phải không nào?

Thịt lợn luộc

Từng thớ thịt heo luộc vừa chín tới, mềm, thơm, thanh nhẹ, kết hợp với nhiều loại rau sống tươi ngon. 

Kèm theo đó sẽ có thêm một chén nước mắm đặc trưng hoặc mắm tôm, tạo cảm giác hài hòa và kích thích vị giác khi nếm. Đây cũng là món ăn đơn giản được nhiều người yêu thích và lựa chọn để cúng Tết Hạ Nguyên.

Thịt gà hấp

Dù là dịp Tết nào đi chăng nữa, nếu trên mâm cỗ cúng của người Việt mà không có món gà hấp sẽ là một thiếu sót lớn. Gà sau khi hấp có lớp da vàng óng rất bắt mắt. 

Khi nếm, bạn sẽ cảm nhận được từng thớ thịt mềm, ngọt tự nhiên và thơm phức. Đặt lên đó món ăn này sẽ làm cho mâm cúng trở nên trang trọng hơn rất nhiều.

Trên đây là những thông tin giúp bạn biết được Tết Hạ Nguyên là gì do Tâm Linh 360 tổng hợp. Ngày lễ này là một nét đẹp truyền thống của dân tộc Việt ta. Hy vọng rằng, bài viết hôm nay của chúng tôi đã chia sẻ đến mọi người những thông tin hữu ích. Đừng quên theo dõi và truy cập website thường xuyên nhé! Xin chân thành cảm ơn!

Bài viết liên quan

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *