Tết Đoan Ngọ Là Gì – Ý Nghĩa, Mâm Cúng Chuẩn Nhất Năm 2023
Tết Đoan Ngọ là gì? Mâm cỗ có trong lễ cúng Tết diệt sâu bọ này gồm những gì? Bạn có đang thắc mắc về những điều trên hay không? Nếu có thì hãy theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi – Tamlinh360 để tìm được câu trả lời một cách chi tiết và chính xác nhất nhé!
Tết Đoan Ngọ là ngày gì?
Mùng 5 tháng 5 là ngày gì?
Tháng 5 có ngày lễ gì? Một số những ngày lễ có trong tháng 5 chính là Tết Đoan Ngọ. Tết này diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, còn được gọi là Tết Đoan Dương. Đoan ngọ có nghĩa là bắt đầu giữa trưa (Đoan: mở đầu, Ngọ: giữa trưa) và dương có nghĩa là mặt trời, tức là khí dương, và Đoan dương có nghĩa là bắt đầu khí dương đang hưng thịnh.
Ở Việt Nam, Tết này còn được gọi với cái tên dân gian là “Tết giết sâu bọ”. Chẳng những ở Việt Nam hay Trung Quốc, mà ở Triều Tiên và Hàn Quốc cũng có dịp Tết này. Vì vậy, dịp này thực chất là một phong tục đón năm mới của người Á Đông gắn liền với quan niệm về sự luân chuyển của thời tiết trong năm.
Nhiều người cho rằng, Tết Đoan Ngọ có nguồn gốc từ Trung Quốc, gắn liền với nhiều câu chuyện khá ly kỳ và quan trọng nhất là câu chuyện về vị quan tên Khuất Nguyên.
Truyện kể về vị đại thần nước Sở là Khuất Nguyên thời Chiến Quốc. Ông là bề tôi trung thành của nước Sở và cũng là nhà văn hóa nổi tiếng. Trong một lần can ngăn nhà vua không được, ông bị gian thần hãm hại, ông gieo mình xuống sông Mịch La tự vẫn vào ngày mùng 5 tháng 2 âm lịch.
Nhân dân để tang lòng trung nghĩa, hàng năm cho đến ngày này, mọi người đều làm bánh bá trạng rồi thả trôi sông để tưởng nhớ đến Khuất Nguyên.
Trong năm 2023, ngày Tết Đoan Ngọ sẽ rơi vào ngày 22 tháng 6 năm 2023 Dương lịch (tức là ngày 5 tháng 5 Âm lịch).
Tết Đoan Ngọ Trung Quốc bắt nguồn từ đâu?
Đối với người Việt Nam, Tết truyền thống này là một ngày lễ với một ý nghĩa hoàn toàn khác. Theo tài liệu của Ban Tôn giáo Chính phủ, trước đây, vào một vụ mùa bội thu, nông dân mở hội ăn mừng vì mùa màng bội thu, nhưng năm đó sâu bọ kéo đến phá hoại mọi thứ.
Mọi người đang lo làm sao để diệt trừ nạn sâu bọ gây hại này, bỗng từ xa có một ông già tên là Đôi Truân. Ngài sai mọi nhà dọn một bàn bánh tro, trái cây cúng rồi ra trước nhà tập thể dục. Mọi người làm theo, nhưng một lúc sâu bọ té ngã rũ rượi.
Và thế là ngày đó nông dân lập bàn cúng trừ sâu, vì ngày mồng 5 tháng 5 âm lịch là ngày “Tết trừ sâu” và còn gọi là “Tết Đoan Ngọ” vì thời điểm xuống chầu là thường vào giữa năm, Giờ ngọ.
Vì vậy, không thể quan niệm Tết Đoan Ngọ của Việt Nam bắt nguồn từ Trung Quốc như một số người vẫn lầm tưởng hiện nay.
Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ
Ngoài ý nghĩa diệt sâu bọ phá hoại mùa màng, người Việt còn quan niệm đây là cơ hội để trừ bệnh tật khi chuyển mùa. Trong ngày lễ này, gia chủ cần đọc bài văn khấn Tết Đoan Ngọ.
Người xưa cho rằng hệ tiêu hóa của con người thường chứa những ký sinh trùng có hại mà không phải lúc nào cũng có thể loại bỏ được. Chỉ đến ngày 5 tháng 5, những ký sinh trùng này mới nổi lên và đây là cơ hội để mọi người ăn những thức ăn chua và có tính axit để loại bỏ chúng.
Một số ngày lễ khác mà bạn cần quan tâm là: ngày Quốc tế Lao động, ngày Quốc tế Gia đình, lễ Phật Đản,…
So sánh Tết Đoan Ngọ Việt Nam và Trung Quốc
Tuy cùng là các nước phương Đông nhưng tục thờ cúng Tết Đoan Ngọ ở Việt Nam và Trung Quốc lại không giống nhau.
| Thờ cúng Tết Đoan Ngọ | Việt Nam | Trung Quốc |
| Ý nghĩa | Người Việt thường thắp hương cúng Tết Đoan Ngọ để tỏ lòng biết ơn tổ tiên và cầu thần linh phù hộ cho mùa màng bội thu. | Người Trung Quốc rất coi trọng tổ tiên, họ tin rằng tổ tiên là nền tảng cho sự phát triển của đời sau. Vì vậy, họ thường dâng hương để tưởng nhớ vị thần trung thành Khuất Nguyên và cầu nguyện các vị thần bảo vệ họ khỏi những điều xui xẻo. |
| Cách thức tiến hành | Để cúng tổ tiên, thần linh, người Việt thường chuẩn bị một mâm đơn giản gồm bánh tro, hoa tươi, trái cây (mận, vải, xoài, dứa…), rượu gạo và xôi.Ngoài ra, tùy từng vùng miền mà các gia đình chọn những món ngon, lễ vật phù hợp để cúng Tết Nguyên đán. | Mặt khác, người Hoa thường cúng tổ tiên vào ngày Tết gồm: bánh tráng, hoa quả tươi, rượu, thịt heo quay, v.v.Nhưng hầu hết các gia đình người Hoa hiện nay chỉ cúng đơn giản bánh trái, hoa quả, thậm chí ở một số nơi tục lệ này đã bị bỏ. |
Tết Đoan Ngọ cúng gì tại Việt Nam?
Cúng lễ gia tiên
Mâm cúng lễ Gia Tiên gồm:
- Một đĩa cơm chay
- Bánh chay, xôi chay
- Ba chén rượu ba màu trắng đỏ vàng pha chút uy nghiêm.
- 9 bông hoa đồng tiền đỏ trên đĩa trái cây
- Ba tách trà, ba hương vị khác nhau, với vàng tàu, vàng thỏi và vàng lá
- Mâm hoa quả ngũ sắc có đủ năm vị: cay, chua, đắng, mặn, ngọt.
- Có thể mua một số tiền từ địa ngục
Lễ cầu xin Ngọc Hoàng Đại Đế và Thần Tiên
Chuẩn bị ban thờ ngoài trời, đặt quay mặt về hướng Nam.
Lễ vật dâng lên Ngọc Hoàng Đại Đế và Thần Tiên gồm có:
- Bàn nghi lễ trải khăn bàn rộng màu đỏ.
- Mâm hoa quả ngũ sắc có 5 vị: cay, chua, đắng, mặn, ngọt.
- Bánh chay, mâm xôi.
- 5 chén rượu 5 màu trắng, đỏ, vàng, xanh, đen. Có một chút uy nghiêm trong rượu.
- 9 bông hoa đồng tiền đỏ trên đĩa trái cây.
- Một chiếc lọng đỏ có viền vàng.
- 5 tách trà với năm hương vị khác nhau, với vàng tàu, vàng thỏi và vàng lá.
Tết Đoan Ngọ ăn gì?
- Rượu nếp, nếp cẩm: đây là thứ nhất định phải có trong ngày Tết Đoan Ngọ. Theo quan niệm của nhiều người, hệ tiêu hóa của con người thường chứa những ký sinh trùng có hại, chúng thường nằm sâu trong ổ bụng nên không phải lúc nào cũng có thể tiêu diệt được.
Chỉ đến ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, các loại ký sinh trùng này mới hay nổi lên, người ta có thể nhân cơ hội loại bỏ chúng bằng cách ăn các thức ăn chua, cay, chát, trong đó quan trọng nhất là rượu nếp/ nếp cẩm. Đặc biệt, nếu bạn uống rượu này vào buổi sáng, ngay khi vừa thức dậy thì hiệu quả sẽ càng cao.
- Bánh tro: là loại bánh có màu vàng đậm, làm bằng gạo nếp ngâm trong nước tro cây khô, sau đó gói trong lá chuối và luộc chín.
- Hoa quả: với mong muốn “tiêu diệt sâu bệnh” bên trong cơ thể, người ta thường chọn những loại trái cây có vị chua như mận, xoài xanh… và ăn vào buổi sáng ngay sau khi thức dậy.
- Thịt vịt: đây là món ăn thiết yếu của người Trung Phi trong dịp Tết Nguyên đán. Nhiều người cho rằng vào những ngày tháng 5 nắng nóng, ăn thịt vịt sẽ giúp giải nhiệt cơ thể.
- Chè trôi nước: Đây là món ăn không thể thiếu trong ngày Tết của người miền Nam. Những viên chè làm từ bột nếp, bên trong có nhân đậu xanh, ăn kèm nước cốt dừa có vị thanh mát, thơm ngon.
- Chè kê: Đây là món ăn đặc trưng của người dân xứ Huế mỗi dịp Tết đến xuân về. Sau khi xay hạt kê và loại bỏ vỏ, người ta ngâm và đun cho mềm, sền sệt rồi thêm nước đường và một ít gừng để có được một ấm chè kê thơm và vô cùng hấp dẫn.
Sau đây là một số lễ hội có ở nước ta mà bạn có thể tìm hiểu: Hội Chùa Trầm, lễ hội Kén rể, hội miếu Ông Địa, lễ hội Nghinh Cô Long Hải,…
Kiêng gì vào ngày Tết Đoan Ngọ năm 2023?
Tết Đoan Ngọ phải tránh những điều sau đây để không gặp điều xui xẻo:
Cẩn thận để không làm rơi tiền
Theo quan niệm dân gian, mất tiền vào ngày mùng 5 tháng 5 được coi là mất tài lộc, khiến tài vận lao dốc. Vì vậy, người ra ngoài vào ngày này cần hết sức lưu ý tài sản cá nhân, tránh rơi rớt, mất mát.
Đừng dừng chân ở một nơi tối tăm và âm u
Vào ngày Tết Đoan ngọ, khi ra khỏi nhà, mọi người không nên dừng lại ở những nơi âm u, tối tăm, nhiều tà khí như nghĩa trang, nhà tang lễ, bệnh viện… vì có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
Hạn chế đi dép lộn xộn
Trong tiếng Hán, từ giày đồng âm với từ “quỷ”, nếu để lộn xộn sẽ dễ thu hút tà khí. Vì vậy, mọi người nên cẩn thận trong ngày mùng 5/5 âm lịch nên cất giày dép cẩn thận, tránh gặp xui xẻo về đường tài lộc và tình duyên.
Tuyệt đối không soi gương sau nửa đêm
Niềm tin phổ biến, sau 12 giờ đêm Vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, năng lượng âm khí hoạt động mạnh, vì vậy bạn tuyệt đối không nên soi mình trong gương hay chụp ảnh trước gương, để tránh thu hút tà khí gây hại cho sức khỏe.
Trên đây là bài viết giới thiệu và chia sẻ thông tin về Tết Đoan Ngọ là gì một cách cụ thể nhất mà Tamlinh360.com muốn cung cấp cho bạn. Nếu muốn thu thập thêm nhiều nội dung hữu ích khác thì đừng quên theo dõi và ủng hộ chúng tôi nhé!
