Gợi ý sắm lễ vật, mâm cúng rằm tháng Giêng chuẩn nhất 2023

Mâm cúng rằm tháng Giêng gồm những gì? Rằm tháng Giêng là một trong những ngày quan trọng trong năm của người Việt Nam. Việc chuẩn bị mâm cúng rằm tháng Giêng sao cho đầy đủ, sạch sẽ được nhiều người quan tâm. Hãy đọc bài viết hôm nay của https://tamlinh360.com/ để tìm được lời giải đáp cụ thể cho thắc mắc trên nhé!

Nguồn gốc ngày rằm tháng giêng

Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu bắt nguồn từ Trung Quốc và diễn ra từ ngày 14 đến 15 tháng Giêng âm lịch. Nhiều tài liệu cho biết, Tết Nguyên đán có nguồn gốc từ thời Tây Hán, Trung Quốc. 

Câu chuyện bắt đầu với các cung nữ mỗi khi xuân về lại nhớ nhà nhưng không thể vào cung thăm gia đình. Khi ấy, một quần thần được Hán Vũ Đế sủng ái – Đông Phương Sóc đã cảm động trước tấm lòng của cung nữ và giúp đỡ cô. 

Ông loan tin rằng kinh thành Trường An sẽ bị thần lửa đốt cháy và đề nghị nhà vua và hoàng gia lánh nạn bên ngoài cung điện, trong khi cung điện sẽ treo đầy những chiếc đèn lồng giả vờ bị đốt cháy.

Hán Vũ Đế chấp thuận kế hoạch này và từ đó, vào ngày Rằm tháng Giêng hàng năm, nhà nhà đều treo đèn lồng. Phong tục này được lưu truyền rộng rãi từ đời này sang đời khác, lan rộng ở Việt Nam. Tuy nhiên, ở nước ta, Tết Nguyên đán có sự biến tấu khác so với Trung Quốc.​

Ý nghĩa ngày rằm tháng Giêng

Ý nghĩa thực sự của Tết Rằm tháng Giêng được phổ biến rộng rãi trong xã hội ngày nay. Tết Nguyên đán có nghĩa là đêm rằm đầu tiên của năm mới. Trong đó, “Nguyên” có nghĩa là thứ nhất, “Tiêu” có nghĩa là đêm. 

Ngoài ra, Tết Nguyên Tiêu còn được gọi là Tết Thượng Nguyên, để phân biệt với 2 dịp rằm lớn khác là Tết Trung Nguyên (rằm tháng 7) và Tết Hạ Nguyên (rằm tháng 10).

Ngày rằm tháng Giêng cũng là một lễ hội quan trọng của Phật giáo, nổi tiếng với câu nói “Cúng quanh năm không bằng rằm tháng Giêng” hay “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày rằm tháng Giêng”.

Vào ngày này, các gia đình sẽ cùng nhau đi chùa, cúng dường để tỏ lòng thành kính với Đức Phật và tổ tiên, đồng thời cầu may mắn và phước lành.

Mâm cúng rằm tháng Giêng gồm những gì?

Bên cạnh mâm cúng rằm tháng Giêng, quý gia chủ cũng cần tìm hiểu và quan tâm về nhiều mâm cúng khác như: Mâm cúng khai trương, về nhà mới, cúng xe mới, rước ông bà, gác đòn dông, cúng động thổ, về nhà mới, dựng cửa chính,…

Mâm cúng rằm tháng Giêng chay

Vào ngày rằm tháng Giêng, nhiều gia đình thường chuẩn bị mâm cỗ chay cúng Phật. Màu sắc của các món ăn trên mâm cỗ chay tương ứng với ngũ hành. Vì ăn chay là phương pháp hướng tới sự cân bằng và tối giản. 

Cụ thể hơn, màu đỏ tượng trưng cho hành Hỏa, màu xanh dương tượng trưng cho hành Mộc, màu trắng tượng trưng cho hành Kim, màu đen tượng trưng cho hành Thủy và màu vàng tượng trưng cho hành Thổ.

Tùy từng gia đình mà mâm cỗ chay có thể nhiều hay ít món. Trong đó, số lượng món ăn thường được chuẩn bị dựa trên số lẻ – tượng trưng cho dương, và số chẵn tượng trưng cho âm. Mâm cỗ chay thường có các món phổ biến như:

• Bánh trôi nước
• Món xào chay
• Bát canh măng nấm hoặc là canh củ quả
• Hoa quả
• Chè xôi
• Các món đậu…
• Hương, hoa, đèn, nến.

Thực đơn mâm cúng mặn

Ngoài mâm cỗ chay, nhiều gia đình còn chuẩn bị mâm cỗ mặn để cúng tổ tiên. Món mặn thường không thể thiếu đó là thịt gà. Một số món ăn khác như rau xào, chả giò,… cũng được cung cấp trong ngày hôm đó. Đặc biệt không thể thiếu hương, hoa tươi, nến, trầu cau và rượu.

Cụ thể, mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng bao gồm các món sau:

• Năm lạng thịt vai luộc
• Một bát canh măng
• Một đĩa xào thập cẩm
• Một đĩa nem
• Một đĩa rau xào
• Một đĩa giò
• Một đĩa xôi gấc
• Một đĩa hoa quả
• Các vật phẩm khác như: Hương, hoa đèn nến, trầu cau, rượu.

Ý nghĩa một số món ăn trong mâm cúng Tết Nguyên Tiêu

Mỗi món ăn trên mâm cúng Rằm tháng Giêng đều có ý nghĩa riêng biệt, cụ thể như sau:

Bánh chưng

Bánh chưng là món đầu tiên và chắc chắn không thể thiếu trong mâm cỗ cúng rằm tháng Giêng. Bánh chưng tượng trưng cho trời, như lời cầu mong mọi việc được vuông tròn, trọn vẹn trong năm mới. Ở miền Nam, người ta thường thay bánh chưng bằng bánh tét. Tuy nhiên, dù là loại bánh nào thì cũng không nên vắng mặt trong mâm cúng Tết Nguyên Tiêu.

Xôi gấc

Xôi gấc có màu đỏ mang ý nghĩa sẽ mang lại may mắn, thịnh vượng cho gia chủ trong năm mới. Vì vậy, món xôi gấc không chỉ xuất hiện trong 3 ngày Tết mà còn không thể thiếu trong lễ hội rằm tháng Giêng.

Gà luộc

Gà luộc là món quan trọng trong mâm cúng rằm tháng Giêng. Gà luộc có màu vàng óng mang ý nghĩa sẽ mang lại may mắn, tiền tài và sức khỏe cho gia đình bạn trong năm mới. Khác với gà bình thường, gà cúng thường được sơ chế rất công phu, da gà phải nâu vàng, căng, không bị nát, mào gà đẹp…

Không chỉ vậy, thịt gà còn là món ăn mang lại nhiều tác dụng tích cực cho sức khỏe. Bởi thịt gà chứa rất nhiều chất dinh dưỡng như albumin, chất béo, vitamin A, B1, B2, C, E, canxi, photpho, sắt. Ngoài ra, hàm lượng protein trong thịt gà còn giúp giảm lo lắng, xua tan căng thẳng, ổn định huyết áp và nhịp tim.

Bánh trôi chay

Bánh chay hay còn được gọi với cái tên khác là chè trôi nước. Đó cũng là một trong những món ăn thiết yếu của mâm cỗ ngày rằm tháng Giêng. Bánh trôi tượng trưng cho ước mong mọi việc trong năm mới thuận buồm xuôi gió.

Chân giò

Trong tiếng Hán Việt, chân giò lợn được gọi là lừa, nhưng “trư” (lợn) đồng âm với “chư” nghĩa là mọi thứ, và “túc” (chân) nghĩa là “sung túc”. Vì vậy, món chân giò tượng trưng cho mong ước một năm mới sung túc, đủ đầy. Tùy theo từng gia đình, món ăn này có thể được thay thế bằng chả giò hoặc chân giò lợn muối.

Hoa quả

Không chỉ mâm cúng rằm tháng Giêng mà tất cả các ngày lễ tết trong năm, hoa tươi và mâm ngũ quả đều rất quan trọng trên bàn thờ gia tiên. Tùy từng vùng miền mà cách bày mâm ngũ quả không giống nhau.

Ở miền Nam, mâm ngũ quả thường có: mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung với mong muốn sung túc. Ở miền Bắc, mâm ngũ quả thường sẽ có: chuối, bưởi, xoài, táo, quất cũng với ý nghĩa cầu mong một năm đủ đầy, sung túc. Đặc biệt, trong mâm ngũ quả miền Bắc không thể thiếu chuối. Vì chuối có nghĩa là quan tâm.

Qua bài viết này, Tamlinh360.com muốn giúp bạn đọc biết được mâm cúng rằm tháng Giêng gồm những lễ vật gì. Hy vọng rằng, toàn bộ thông tin trên sẽ thực sự hữu ích đối với quý gia chủ để nghi thức cúng của bạn được diễn ra suôn sẻ, tốt đẹp. Đừng quên theo dõi chúng tôi thường xuyên để cập nhật nhiều kiến thức mới nhất nhé!