Hướng dẫn cách bày mâm cúng giỗ chuẩn nhất năm 2025
Cách bày mâm cúng giỗ ra sao? Đây không chỉ là nghi lễ tưởng nhớ người đã khuất, mà còn là sợi dây vô hình kết nối các thế hệ, thể hiện trọn vẹn đạo lý “Uống nước nhớ nguồn“. Mâm cúng này thường bao gồm nhiều món như xôi chè, các loại hoa quả, bánh chưng, bánh tét và các món ăn yêu thích của người quá cố. Bài viết này của Tâm Linh 360 sẽ là một cẩm nang chi tiết giúp bạn giải đáp mọi thắc mắc và tự tin chuẩn bị một mâm cúng giỗ tươm tất, trọn vẹn lòng thành kính dâng lên gia tiên.
Cách bày mâm cúng giỗ
Dù mâm cúng của bạn theo phong cách nào, ở vùng miền nào, luôn có những nguyên tắc chung cần tuân thủ để thể hiện sự trang trọng và thành kính. Việc sắp xếp các lễ vật trên bàn thờ cũng cần tuân theo một trật tự nhất định để thể hiện sự tôn nghiêm.
- Vị trí trung tâm: Bát hương luôn được đặt ở chính giữa, phía sau là di ảnh của người đã khuất.
- Hai bên:
- Bên trái (nhìn từ ngoài vào): Thường đặt bình hoa tươi.
- Bên phải: Đặt mâm ngũ quả.
- Phía trước bát hương:
- Đặt 3 hoặc 5 chén nước/rượu/trà thành một hàng ngang.
- Cặp đèn hoặc nến được đặt ở hai bên ngoài cùng của bàn thờ.
- Khu vực trống phía trước: Đây là nơi đặt mâm cơm cúng mặn hoặc chay.
Lưu ý: Về con gà cúng, có hai quan niệm. Gà quay đầu ra ngoài có ý nghĩa là gà chầu, thể hiện sự tôn kính. Gà quay đầu vào trong bát hương có ý nghĩa là gà cùng bái gia tiên. Cả hai cách đều được chấp nhận, tùy thuộc vào quan niệm của mỗi gia đình.
Cùng tìm hiểu thêm nhiều cách bày mâm cúng cho nhiều nghi lễ khác qua những bài viết khác của chúng tôi. Điển hình như là: Cách bày mâm cúng Tất niên, ông Táo, khai trương, giao thừa ngoài trời,…
Hướng dẫn chi tiết cách bày mâm cúng giỗ theo từng vùng miền
Sự đa dạng văn hóa đã tạo nên những nét đặc trưng riêng trong mâm cúng giỗ của ba miền Bắc – Trung – Nam. Dưới đây là những gợi ý để bạn tham khảo.
So sánh mâm cúng giỗ 3 miền
| Miền | Đặc Điểm Chính | Gợi Ý Món Ăn Tiêu Biểu |
| Miền Bắc | Cầu kỳ, trang trọng, tuân thủ quy tắc “4 bát, 4 đĩa”. | Gà luộc nguyên con, xôi gấc/đỗ xanh, nem rán (chả giò), canh măng miến, giò lụa |
| Miền Trung | Mộc mạc, đậm đà, nhiều món nhưng mỗi món một ít. | Gà bóp rau răm, nem lụi, chả bò, ram cuốn, bò cuốn lá lốt, tré, tôm chua |
| Miền Nam | Phóng khoáng, thịnh soạn, hương vị có chút ngọt. | Thịt kho hột vịt, canh khổ qua dồn thịt, gà luộc xé phay chả giò,lẩu |
Các lễ vật bắt buộc:
- Hương (Nhang)
- Hoa Tươi (thường là hoa cúc)
- Mâm Ngũ Quả
- Đèn hoặc Nến
- Rượu (rót ra chén)
- Nước Sạch (rót ra chén)
- Trầu Cau
- Vàng Mã (tùy tâm)
Mâm cúng chay
Ngày càng nhiều gia đình lựa chọn cúng giỗ bằng mâm cỗ chay. Điều này không chỉ xuất phát từ tín ngưỡng tôn giáo mà còn thể hiện mong muốn giảm bớt sát sinh, cầu cho linh hồn người đã khuất được siêu thoát nhẹ nhàng.
- Xôi gấc hoặc xôi hạt sen.
- Giò lụa chay, chả chay.
- Nem rau củ chay.
- Canh nấm hạt sen hoặc canh rau củ thập cẩm.
- Các món đậu phụ chiên sả, rau củ luộc chấm muối vừng…
Việc chuẩn bị mâm cúng giỗ cần rất nhiều thời gian và công sức, bạn có thể tham khảo dịch vụ mâm cúng tiện lợi của Tâm Linh 360 để có buổi lễ tươm tất và chỉnh chu nhất.
Những lưu ý khi làm mâm cúng giỗ
Để ngày giỗ được trọn vẹn và trang nghiêm, gia chủ cần lưu ý tránh những điều sau:
- Tuyệt đối không nếm thử đồ cúng khi đang nấu và chưa làm lễ xong.
- Không dùng hoa quả đã héo úa, sâu bệnh hoặc hoa quả giả để dâng cúng.
- Tránh to tiếng, cãi vã, mắng chửi con cái trong ngày giỗ, cần giữ không khí gia đình hòa thuận, đầm ấm.
- Giữ cho vật nuôi (chó, mèo) không lại gần, nhảy lên hoặc làm ô uế khu vực thờ cúng.
- Món ăn trong mâm cúng nên là món mới, không dùng lại đồ đã cúng ở nơi khác.
Như vậy, mỗi vùng miền khác nhau sẽ có những phong tục tập quán khác nhau nên cách bày mâm cúng giỗ cũng có đôi chút khác biệt. Có thể có yêu cầu khắt khe hơn, có thể đơn giản hơn. Hy vọng với những chia sẻ trên của Tâm Linh 360, bạn sẽ nắm được nhiều thông tin hữu ích nhé!
