Ý nghĩa & cách cúng phục hồn (mở cửa mả) chi tiết nhất năm 2023

By Thầy Tú Bình Chánh Updated on

Cúng phục hồn là một nghi lễ vô cùng quan trọng được thực hiện sau 3 ngày mất được gia đình người đã khuất tổ chức để thể hiện sự tiếc thương cũng như cầu mong linh hồn họ được siêu thoát. Vậy lễ cúng tam chiêu đó là gì và nên thực hiện như thế nào sẽ được tamlinh360.com tổng hợp ở bài viết giới thiệu hôm nay.

Sơ lược về cúng phục hồn

Tam chiêu hay mở cửa mả là tên gọi khác của tục cúng phục hồn. Một buổi lễ cực kỳ quan trọng được tiến hành 3 ngày từ khi qua đời. Đây là một nền văn hóa truyền thống đặc biệt trong quan niệm tín ngưỡng tôn giáo, thờ cúng của người Việt Nam..

Khái niệm: Cúng phục hồn là gì?

Tùy theo cách gọi của từng địa phương, lễ này còn có thể được gọi là mở cửa mả hoặc tam chiêu. Đây là nghi lễ giúp người chết tỉnh dậy, rời khỏi quan tài và nhanh chóng xác định được nơi ở, nơi đặt bàn thờ.

Văn hóa dân gian cho rằng linh hồn người chết sẽ thức dậy khoảng 3 ngày sau khi chôn cất. Bây giờ cần phải làm lễ phục thần để đánh thức họ hoàn toàn và giúp họ trở về nhà.

Phong tục địa phương xác định ngày thứ ba. Hầu hết các nơi sẽ đợi đến ngày thứ ba sau khi mất. Tuy nhiên, ở một số địa điểm khác, ngày thứ ba tính kể từ sau khi chôn cất hoặc hỏa táng người chết hay việc bảo quản thi hài.

Bây giờ là lúc chuẩn bị mọi thứ sẵn sàng cho linh hồn người đã khuất trở về, bao gồm lễ vật, thầy cúng, bàn thờ, bát hương,….

Ý nghĩa của lễ phục hồn 3 ngày

Ý nghĩa vô cùng quan trọng khi thực hiện nghi lễ phục linh 3 ngày. Đó là:

  • Giúp linh hồn những người đã khuất dễ dàng xác định được vị trí đặt bàn thờ của chính họ.
  • Thể hiện mong muốn linh hồn những người đã khuất không còn lạc lối và siêu thoát.
  • Thể hiện sự thành kính đối với con cháu của người quá cố.
  • Vô cùng mong nhớ linh hồn người đã khuất luôn ở bên mình, bày tỏ nỗi nhớ nhung vô hạn.
  • Bày tỏ hy vọng rằng người đã khuất sẽ hiểu được tấm lòng họ và ban phước cho con cháu họ trên trần gian sự may mắn, yên bình và thuận lợi.
  • Nhiều người cho rằng thủ tục mở cửa mả được thực hiện sau 3 ngày, có thể giúp người quá cố siêu thoát. Còn gọi là ngày Tam chiêu (3 ngày tưởng nhớ linh hồn người đã khuất), được tính từ ngày người mất nhập quang.
  • Linh hồn sẽ phải chịu đựng đau khổ và đày ải nếu không được giải thoát. Họ chỉ có thể nằm quanh quẩn trong nấm mồ của mình và không thể tái sinh hay luân hồi  ở một kiếp sống khác.
  • Ngoài ra, nghi lễ này truyền đạt tình yêu và sự quan tâm của các thành viên trong gia đình đối với những người thân yêu vừa qua đời. Họ tha thiết hy vọng người đã mất sẽ an yên chuyển khiếp chứ không chịu nhiều đau đớn.

Cách cúng phục hồn

Để có buổi lễ cúng tam chiêu được đầy đủ, thành kính và chính xác nhất thì bạn cần biết chuẩn bị mâm cúng và hiểu rõ những nghi thức mở cửa mả. Thế nên chúng tôi sẽ hướng dẫn cụ thể về các lễ vật để bạn thực hiện lễ cúng được trọn vẹn nhất:

Mâm cơm cúng phục hồn

Bạn cần chuẩn bị lễ vật cúng 3 ngày và mời nhà sư hoặc thầy cúng để thực hiện nghi lễ. Những lễ vật cần phải được chuẩn bị bao gồm:

  • Cái thang làm bằng bẹ chuối với số bậc theo giới tính của người quá cố. Phải 7 bậc nếu là nam và 9 bậc nếu là nữ. Tiền, vàng mã và một cây mía lao cả ngọn.
  • Để cúng vong và đất đai thì cần chuẩn bị hai đĩa trái cây và hai lọ hoa.
  • 1 lọ muối và 1 chai nước đậy kín, cùng với 3 ống trúc dài khoảng 40cm, có 1 đầu vót nhọn.
  • 5 loại đậu khác nhau, 4 ngọn nến và 5 thẻ tre vót nhọn 1 đầu, dài 40 cm.
  • 1 bộ tam sên, 2 đĩa xôi, 6 bát chè.
  • 1 bình trà, 1 chai rượu và 7 cốc nước.
  • Bát hương, nhang và 1 con gà trống.

Nghi lễ cúng tam chiêu – mở cửa mả

Dưới chân mộ, đầu tiên đặt con gà trống và 3 ống trúc đựng đầy gạo, muối và nước. Sau đó thì dựa thang lên trên 3 ống trúc đằng sau và phía trên để cài bài vị người mất. 

Bày mâm cúng một cách sạch sẽ trước mộ gồm xôi, chè, hoa, quả, trà, rượu, giấy tiền vàng mã. Đặt 5 thẻ tre vào bốn góc và ở trung tâm của ngôi mộ. Thắp hương cho mộ cùng những ngôi mộ gần đó.

Cả nhà làm lễ dâng hương khấn xin thần linh phù hộ cho vong linh người quá cố về nghe văn tự và chứng giám. Ngoài việc mời bạn về cúng thần linh, thầy cúng còn làm phép thần thánh, gọi hồn.

Một người đại diện sẽ cầm cây mía dắt gà đi theo thầy cúng xung quanh mộ, niệm Phật và rải đậu, cả nhà cùng chia đậu. Quay lại điểm xuất phát sau 3 vòng, đốt giấy cúng, giấy tiền, vàng mã rồi vái lạy các vị thần, sau đó dẫn mọi người về nhà để cúng cô hồn.

Bài cúng mở cửa mả 3 ngày

Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Con kính lạy chín phương Trời, Mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy đức Đương cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân.
Con kính lạy chư Gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ.
Hôm nay là ngày….tháng….năm…..
Con trai trưởng (hoặc cháu đích tôn) là………….
Vâng theo lệnh của mẫu thân ( nếu là mẹ hoặc phụ thân nếu là cha) và các chú bác, cùng với anh rể, chị gái và các em trai gái, dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy.
Nay nhân ngày Lễ Tế Ngu theo nghi lễ cổ truyền,
Kính dâng lễ mọn biểu hộ lòng thành
Trước linh vị của: Hiển……………chân linh.
Xin kính cẩn trình thưa rằng:
Than ôi! Trên toàn Nam cực, lác đác sao thưa; ( nếu khóc cha hoặc đổi là Bắc cực nếu khóc mẹ).
Trước chốn Giao trì, tờ mờ mây khóa.
Cơ tạo hóa làm chi ngang ngửa thế, bóng khích câu, khen khéo trêu người.
Chữ cương thường nghĩ lại ngậm ngùi thay, tình hiếu lễ chưa yên thỏa dạ.
Ơn nuôi nấng áo dày cơm nặng, biển trời khôn xiết biết công lao;
Nghỉ sớm hôm ấp lạnh quạt nồng, tơ tóc những hiềm chưa báo quả.
Ngờ đâu! Nhà Thung ( nếu là cha hoặc Nhà Huyên nếu là mẹ) khuất núi, trời mây cách trở muôn trùng;
Chồi Tử mờ sương, âm dương xa vời đôi ngả.
Trông xe hạc lờ mờ ẩn bóng, cám cảnh cuộc phù sinh chưa mấy, gót tiên du đã lánh cõi trần ai.
Rồi khúc tằm áy náy trong lòng, thương thay hồn bất tử về đâu, cửa Phật độ biết nhờ ai hiện hóa.
Suối vàng thăm thẳm, sáng phụ thân (hoặc phụ mẫu) một mình lìa khơi,
Giọt ngọc đầm đìa, đàn con cháu, hai hàng lã chã
Lễ Sơ Ngu ( hoặc Tái Ngu, Tam Ngu) theo tục cổ, trình bày:
Nhà đơn bạc, biết lấy gì để dóng dả.
Đành đã biết: đất nghĩa trời kinh, nào chỉ ba tuần nghi tiết, đủ lễ báo đền
Cũng gọi là: lưng cơm chén nước, họa may chín suối anh linh, được về yên thỏa
Ôi! Thương ôi!
Chúng con lễ bạc tâm thành, thành tâm kính lễ cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật!
Nam Mô A Di Đà Phật! ( 3 lạy)
Cẩn cáo!

Cần lưu ý gì khi cúng tam chiêu?

Khi thực hiện nghi lễ phục hồn 3 ngày, có 5 điều cần đặc biệt chú ý quan trọng mà bạn cần biết:

  • Đầu tiên, sau 7 ngày kể từ ngày nhập trạch, người bị chết oan phải làm lễ cúng một lần nữa.
  • Thứ hai, trong nghi lễ nhập trạch, quần áo người quá cố có thể được chôn hoặc đốt cạnh mộ. Điều này sẽ giúp người đã khuất dễ dàng nhận ra mùi thơm của họ và nhập hồn nhanh chóng hơn.
  • Thứ ba, các loại cây có đốt khác như tre, trúc có thể dùng thay mía. Lưu ý phải treo thêm chuông gió và phải quấn khăn người chết quanh gốc cây để làm vật dẫn đường.
  • Thứ tư, chọn con gà trống lý tưởng mới tập gáy. Vì tập gáy nên gà trống sẽ không bị các vật khác làm ảnh hưởng khi tiến hành nghi lễ. Hãy chú ý hết sức.
  • Thứ năm, nên đặt vàng mã vào quần áo đã ủ mùi của người chết. Đừng  dùng vàng mã vừa mới mua để cúng luôn. Cách khác là bạn có thể tháo từng sợi chỉ nhỏ từ quần áo của người chết rồi mang những sợi chỉ đó rải đường để chỉ đường dẫn lối cho người mất về nhà.

Cúng phục hồn mang ý nghĩa bày tỏ sự thương tiếc và cầu nguyện cho người đã mất được siêu thoát, thế nên tamlinh360 hy vọng những thông tin từ nội dung bài viết trên có thể hữu ích và giải đáp được những thắc mắc của mọi người. Hãy theo dõi trang chủ của chúng tôi nhiều hơn để không bỏ lỡ các tin tức liên quan hấp dẫn nhé.

Bài viết liên quan

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *